Σήμερα, στη στήλη "Στα βαθιά" έχω προσκαλέσει τη λογοτέχνιδα Νόνη Σταματέλου. Η καλεσμένη μου γεννήθηκε στη Λευκάδα. Σπούδασε Θεολογία κι υπηρέτησε για 33 χρόνια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές κι ένα βιβλίο με πεζά. Συνεργάστηκε με τους εικαστικούς Σοφία Βλάχου, Παντελή Σταματέλο, Αικατερίνη Λαμπροπούλου και Μπάμπη Πυλαρινό. Ποιήματα και στίχοι της έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς συνθέτες. Κείμενά της έχουν δημοσιευθεί σ'εφημερίδες και περιοδικά. Έργα της έχουν βραβευτεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες κι ημερολόγια. Η ποίησή της είναι ανθρωποκεντρική, υπαρξιακή, ενίοτε εξομολογητική. Ο λόγος της είναι πηγαίος, μεστός, αληθινός, συγκινητικός. Ο ρυθμός του γρήγορος, η εναλλαγή των εικόνων κινηματογραφική. Οι σχέσεις, τα σενάρια της καθημερινότητας, οι μνήμες, τα όνειρα, οι απώλειες απασχολούν την πένα της. Θα γνωρίσουμε δέκα ξεχωριστά ποιήματά της!
ΨΙΘΥΡΟΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ
Με την ψυχή στο στόμα
αλήτευα όλη νύχτα στον Παράδεισο…
Ακροπατώντας μη ξυπνήσω τους αγγέλους.
Σκύβοντας μη σκαλώσουν τα μαλλιά μου στ’ αστέρια.
Αναπνοή-αναπνοή σε βρήκα.
Χάδι το χάδι μ’ αναγνώρισες.
Φιλί-φιλί και φτάσαμε στην πόρτα του Θεού.
Μας πήρε μέσα κι έκλεισε.
Τα μάτια σου άστραψαν έτσι;
Θα βρέξει στον Παράδεισο
~~~~
ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Με βρίσκει κάπου κάπου η αυγή
Να θρηνώ κάτι χαμένα ποιήματα
Που προδόθηκαν απ΄την κούραση
Ή νικήθηκαν απ΄τα όνειρα
Και δεν βρήκαν δρόμο ανοιχτό να περπατήσουν
Χαραγμένη γραμμή να βγουν στο φως.
Πλούσια καθώς είναι και αυτάρκη
Κοιμούνται με τον άλλο μου εαυτό, τον σιωπηλό
Κι εγώ κλαίω μές στη θνητότητά μου
Που ξέρω πως στον κόσμο της φθοράς
δεν έχουν θέση τ' αθάνατα λόγια…
Καθώς ανοίγω τα μάτια
Μου γελούν σαρκαστικά οι τυπωμένοι μου στίχοι.
Γεμίζει το δωμάτιο ιαχές θριάμβου
Φωτογραφίες εξωφύλλων , απαγγελίες, χειραψίες,
βλέμματα σκοτεινά…
Μα η ψυχή μου μένει εκεί, σ'εκείνα τα επίμονα άγραφα ποιήματα…
~~~~
ΖΑΛΙΝΑ
Έβρεχε όλη νύχτα στη Μονμάρτη.
Το κορίτσι που ετοιμάζει τα πρωινά
γελάει συγκρατημένα.
Η μαντήλα την ωριμάζει
αν και δεν είναι ούτε τριάντα.
Στην Τσετσενία ήταν όμορφη η βροχή.
Εργάζεσαι πολύ, της είπαμε σε σπασμένα Γαλλικά
αφού μετά τα πρωινά
τη βρήκαμε να καθαρίζει τα δωμάτια.
Ναι. Ήμουν δασκάλα μαθηματικών.
Μιλάει λίγο
Και τα μάτια της προδίδουν
μια επανάσταση που έμεινε στη μέση.
Μεθυσμένοι τουρίστες στο πεζοδρόμιο,
σκλάβοι μιας ελευθερίας δεδομένης.
Βραδιάζει στη Μονμάρτη
Στην Τσετσενία πάντα ήταν σαν μέρα
Λάμπει ακόμα στο μυαλό
Όπως λάμπουν
Όλες οι πατρίδες που αφήνεις.
«Συνάδελφοι», ψελλίσαμε
προφέροντας αδέξια τη λέξη
κι όχι γιατί μας έφταιγε η γλώσσα
μα η εκ του ασφαλούς συμπαράσταση
στους εξόριστους αδελφούς μας όπου γης
~~~~
ΕΒΡΕΧΕ
Έβρεχε δυνατά ως το πρωί
Κι έφερε κάτι η βροχή απ' το παλιό μας σπίτι
Τα σύννεφα είχαν κρύψει το φεγγάρι
όπως και τότε το δάκρυ της μάνας
που ούτε μια φορά δεν άφησε να δούμε
Πάντα κρυφά έκλαιγαν οι μανάδες μας
Άλλοτε πίσω απ' την απλωμένη μπουγάδα
άλλοτε πάλι πίσω απ' τα λιόδεντρα.
~~~~
ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Ευλογημένη καθημερινότητα
με την αργόσυρτη μονοτονία σου.
Σαν αρρώστια σε μισούμε
παρεκτός και χαθείς αιφνιδίως.
Ευλογημένες μέρες και νύχτες
χωρίς εφιαλτικά τηλεφωνήματα
χωρίς σεισμούς και ύπνο στο αυτοκίνητο
μ’ έναν σάκο στο πίσω κάθισμα,
χωρίς νοσοκομεία και ορούς
χωρίς έκτακτα ανακοινωθέντα κάθε είδους,
δελτία θυέλλης και φόβο, φόβο.
Ευλογία Κυρίου οι ήσυχες νύχτες στο σπίτι
στου γραφείου τη φθαρμένη καρέκλα
στο μπαλκόνι που βλέπει τη λίμνη
στις μικρές και μεγάλες στιγμές μας.
Ευλογημένη καθημερινότητά μας
που τόσο λίγο έχουμε εκτιμήσει.
~~~~
ΜΑΝΑ
Το διάνεμά σου μες στο σπίτι
σαν να μην έχεις φύγει από καιρό
κάπου κάπου θαρρώ πως τις νύχτες
κάποιος ποτίζει το βασιλικό
και σαν δροσίζει τα χαράματα
κλείνει απαλά το τζάμι.
Νάρχεσαι
Να με ξυπνάς
Και να μου σκεπάζεις την πλάτη
Όπως τότε.
Να μου διαβάζεις στη γωνιά μας
απ’ το παλιό αναγνωστικό.
Έχει άλλη γλύκα ο Παπαδιαμάντης
απ’ το στόμα σου, μάνα.
Άλλο βάρος τα Συναξάρια…
~~~~
Η ΛΥΠΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
Κάθε φορά που μου λες για την αιωνιότητα
Το βλέμμα μου στοιχειώνει στο παράθυρο
Καθώς πλησιάζει στο σπίτι μας το ίδιο πάντα τραίνο
με τα χλωμά φώτα.
Έχει η στιγμή κάτι από νύχτα Χριστουγέννων
Κάτι από νοσταλγία αγαπημένων που έφυγαν...
Κλείσε το τζάμι, φέρνει ο αέρας χιόνι απ’ το βουνό.
Ανοίγουν μόνα τους τα βιβλία μας στα ράφια
Και γεμίζει λύπη το σπίτι
Ξέρω, έχουν πολλή λύπη τα βιβλία
Δεν γράφονται χωρίς λύπη τα βιβλία.
Κι εκείνα τα παραμύθια
που μας έκαναν να γελάμε
αφήνουν τώρα να αιωρείται πάνω απ’ τα κεφάλια μας
η βεβαιότητα της διάψευσης.
Κι η αναπότρεπτη φυγή προς τ' άστρα.
~~~~
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ
Ο κόσμος πιο υπέροχος θα μένει
όσο θα μένει ελλειπτικός
Κι ο πόθος που τον συγκροτεί,
ανεκπλήρωτος
Τα μάτια που δε θα χορτάσουνε ποτέ
Πάντα ανοιχτά.
Ω!
Ιερό ας είναι κι άγιο το ποτέ!
Πάντα η έλλειψη
σαν το μετέωρο φιλί
μετέωρο πάντα το στερέωμα θα μένει
Η ευτυχία πάντα
θα εκκρεμεί
Στους αιώνες η
άβυσσος , άβυσσος
Ο παράδεισος φεύγει
Ο πόθος ποτέ!
~~~~
ΣΤΕΡΗΣΗ
Τίποτα δεν ζηλεύω, τίποτα
Καμιά επιθυμία πιο σφοδρή
από τούτη.
Να ρίξω μέσα μου τ' αγκίστρι
και να βγάλω
ένα στίχο
Πονάει το σώμα μου
από στέρηση
Πρώτη Ιουλίου
Χαράματα
και μόνο ένα τριζόνι
με συντρέχει
Κι ένα σκυλί που ακούγεται μακριά...
~~~~
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Βαριέμαι αφόρητα τις γυναίκες κούκλες
με το άψογο μαλλί
και τη βλεφαρίδα κάγκελο
με τα ψηλοτάκουνα στις λαϊκές
και τις τακτικές επισκέψεις στις νυχούδες.
Ώρες χαμένες σε μια ζωή τόσο σύντομη
βλέμματα άδεια κάτω απ’ τον απέραντο ουρανό.
Καμιά φορά τις συμπαθώ
έτσι εγκλωβισμένες
στον μάταιο ναρκισσισμό τους
ή στη θανατηφόρα πλήξη τους,
που τις καταλαβαίνεις από μακριά
απ’ τον τρόπο που στέκονται, που φλερτάρουν,
που μιλούν για τα παιδιά τους,
για τις επιτυχίες τους.
Αγαπώ τις γυναίκες με τα τσεμπέρια
τις θλιμμένες
τις μουσουλμάνες
τις καρκινοπαθείς
που παλεύουν για να ζήσουν
σ’ έναν κόσμο σκληρό.
Αγαπώ τις γυναίκες
με τα περιττά κιλά
που τις κοιτούν απαξιωτικά στην παραλία.
Αγαπώ τις γυναίκες κάθε ηλικίας
που περνούν λίγες καλοκαιρινές μέρες
κάτω απ’ τη σκιά ενός πλάτανου
σ' ένα καφενείο των Κυθήρων, της Θύμαινας,
της Βωβούσας, της Δωδώνης…
με βιβλία και σημειώσεις.
Αγαπώ τις γυναίκες
που προτιμούν την ζωή απ’ την επιβίωση
ακόμα κι αν χάσουν το καλό τους όνομα,
που μαγειρεύουν για τους πρόσφυγες
τις γυναίκες που ομορφαίνουν ανεπιτήδευτα
τον επιμελώς ατημέλητο κόσμο του Θεού.
Αγαπώ τους άντρες
Εκείνους, τους ελάχιστους
που τις προσκυνούν όπως τα εικονίσματα…
Βιογραφικό σημείωμα
Η Νόνη Σταματέλου γεννήθηκε στο χωριό Τσουκαλάδες Λευκάδας τον Μάιο του 1960. Πτυχιούχος της Θεολογικής σχολής του ΑΠΘ, υπηρέτησε 33 χρόνια στη Β/θμια εκπαίδευση . Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές. «Παιχνίδι αιχμηρό» ,εκδόσεις Gutenberg ,Αθήνα 2008, «Σε πύρινη τροχιά», εκδόσεις Τυπωθήτω ,Αθήνα 2012, «Έλλειψη χώρου», εκδόσεις Μελάνι, Αθήνα 2015, «Λόγω βροχής» εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2017 και « Ερημία των καιρών», εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2020. "Το βαπόρι" είναι το πρώτο βιβλίο με πεζά που εκδόθηκε το 2023 απ' τις εκδόσεις "Οδός Πανός". Ποιήματα και στίχοι της έχουν μελοποιηθεί σπ' τους συνθέτες Τάσο Καρακατσάνη, Μάρθα Μεναχέμ και Πάττυ Καλού. Συνεργάστηκε με τους εικαστικούς Σοφία Βλάχου, Παντελή Σταματέλο, Αικατερίνη Λαμπροπούλου και Μπάμπη Πυλαρινό. Κείμενά της δημοσιεύονται σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχει βραβευτεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και
ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και ημερολόγια.
