Σήμερα στη στήλη " Να σε γνωρίσω καλύτερα" έχω προσκαλέσει τη Νίνα Ράπη. Η καλεσμένη μου είναι θεατρική συγγραφέας, διηγηματογράφος και δοκιμιογράφος. Θεατρικά της έργα έχουν βραβευτεί κι έχουν ανέβει σε μεγάλες σκηνές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η βραβευμένη πρώτη της ταινία μικρού μήκους Stay still so you don' t hurt προβλήθηκε στα διεθνή φεστιβάλ της Νέας Υόρκης, του Τόκιο, της Ρώμης, του Όσλο, της Πράγας και του Παρισιού. Έχει διδάξει Δημιουργική/Θεατρική Γραφή στα Πανεπιστήμια του Λονδίνου και του Greenwich. Διετέλεσε Ιδρύτρια και Αρχισυντάκτρια του περιοδικού Brand Literary Magazine. Έχει εκδώσει δοκίμια και συλλογές διηγημάτων. Το πιο πρόσφατο πόνημά της είναι η συλλογή διηγημάτων " Πεδίο Ροής" που εκδόθηκε από την Κάπα Εκδοτική τον Ιανουάριο του 2025. Για το έργο της αυτό και για το όμορφο ταξίδι της συγγραφής, η Νίνα Ράπη μίλησε στο Έννεπε Μούσα.
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
- Κυρία Ράπη, με μεγάλη χαρά σας καλωσορίζω στο Έννεπε Μούσα. Θα αρχίσω με μια κλασική ερώτηση. Πότε μπήκε στη ζωή σας η δημιουργική γραφή;
εκίνησε όταν στα 13 μου έγραψα το πρώτο μου ποίημα. Κάπως ερωτικό, κάπως μεταφυσικό, πολύ εφηβικό. Ήταν ο μόνος τρόπος να εκφράσω αυτό που ένιωθα, οπότε μου έδωσε μια αίσθηση ελευθερίας.
- Ποιες αρετές εκτιμάτε σ’ έναν συγγραφέα και τι νομίζετε πως τον εξελίσσει με την πάροδο του χρόνου;
Αυθεντικότητα, αιχμή, τόλμη. Πιστεύω πως αυτό που μας εξελίσσει είναι να μαθαίνουμε από τα λάθη μας, να ελέγχουμε τον εγωκεντρισμό μας, να συνεργαζόμαστε. Απλά πράγματα.
- Υπάρχουν συγγραφικές φωνές που σας καθόρισαν;
Σίγουρα, κυρίως θεατρικές όπως π.χ. η Κάρυλ Τσέρτσιλ, η Λούλα Αναγνωστάκη, Πίντερ/Μπέκετ, Χάουαρντ Μπάρκερ.
- Τι σας αρέσει να διαβάζετε τα τελευταία χρόνια;
Η Χαν Γκανγκ με έχει αγγίξει βαθιά με τη διορατικότητά της, την οικονομία και σαφήνεια του λόγου της, την τόλμη της. Έχω διαβάσει όλα της τα έργα. Επίσης, η Adichie με συνεπαίρνει με τους κόσμους που δημιουργεί, τη συναισθηματικότητά της, την πολιτική της συνείδηση. Και τα δικά της επίσης τα έχω διαβάσει όλα. Μόλις έχω παραλάβει τα δύο νέα τους βιβλία και ανυπομονώ να τα διαβάσω. Στην Ελλάδα, μου αρέσει ιδιαίτερα η ΄Ερση Σωτηροπούλου για την αιχμηρότητα και το μαύρο χιούμορ της.
- Έχετε ασχοληθεί με γραφή θεατρικών έργων, διηγημάτων, δοκιμίων. Ποιο είδος αξιολογείτε ως πιο απαιτητικό;
Βασικά, το κάθε είδος έχει τις απαιτήσεις του. Εξαρτάται από την ψυχική σου διάθεση, το χρόνο σου, το πλαίσιο, το πως θέλεις να εκφραστείς και να επικοινωνήσεις τη συγκεκριμένη στιγμή. Απευθύνονται σε διαφορετικές πλευρές του εαυτού σου.
- Υπάρχει κάποια απ’ αυτές τις κατηγορίες που νιώθετε ως πιο αγαπημένο μέσο έκφρασης για σας;
Κρίνοντας από τα έργα που έχω γράψει ως τώρα, θα έλεγα ότι η θεατρική γραφή είναι το κύριο μέσο έκφρασης για μένα. Όμως δεν μπορώ να υποτιμήσω την ικανοποίηση που νιώθεις όταν γράφεις ένα πεζό όπου μπορείς να διεισδύσεις στον εσωτερικό κόσμο των χαρακτήρων που δημιουργείς, στους χώρους που κατέχουν, στις σκέψεις που κάνουν. Ή την πνευματική διέγερση που νιώθεις όταν αναλύεις δύσκολες καταστάσεις, κείμενα, έργα.
- Κάθε άνθρωπος γράφει για διαφορετικό λόγο. Ποιος είναι ο κυρίαρχος δικός σας λόγος;
Ίσως αυτό ακούγεται κάπως αλλά γράφω για να υπάρχω.
- Σε σχέση με τη συγγραφή, βρίσκεστε σε μια αέναη δημιουργική διαδικασία ή περνάτε περιόδους έντασης και ύφεσης;
Και τα δύο. Από τη μια δεν παύω ποτέ να σκέφτομαι συγγραφικά, ακόμη και στις πιο απίθανες στιγμές. Από την άλλη ναι, υπάρχουν εποχές που νιώθω ότι δεν κουνιέται φύλλο και άλλες που δεν μπορώ να σταματήσω τη δημιουργική έξαρση με τίποτε.
- Το γράψιμό σας το χαρακτηρίζει η τόλμη κι η ευαισθησία. Υπάρχουν ωστόσο θέματα που δε θα είχατε τη δύναμη ή τη διάθεση να καταπιαστείτε;
Ωραία και δύσκολη ερώτηση. Υποθέτω πως μερικά οικογενειακά ή ερωτικά θέματα, τα πιο τραυματικά και αμφιλεγόμενα ή θα τα απέφευγα ή θα περίμενα την κατάλληλη στιγμή ή θα τα μεταποιούσα σε κάτι μεταφορικό και μη αναγνωρίσιμο.
- Μπορεί ένας συγγραφέας να μισήσει έναν ήρωά του; Σας έχει τύχει;
Δεν μου έχει τύχει. Έχω γράψει για μισητά άτομα αλλά μέσα από τη γραφή ψάχνω να βρω κάτι μέσα τους για να επέλθει μια δικαίωση, έστω και μέσα από μαύρο χιούμορ.
-Ας πάμε στο πιο πρόσφατο έργο σας που ομολογώ πως μου άρεσε πάρα πολύ, τη συλλογή διηγημάτων «Πεδίο Ροής». Γράφτηκαν όλα σε μια συγκεκριμένη περίοδο ή είναι ένα κολάζ κειμένων που επωάστηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές;
Σας ευχαριστώ. Η συγγραφή αυτής της συλλογής πήρε χρόνια. Ωραία το είπατε: είναι «ένα κολάζ κειμένων» που προέκυψαν σε διαφορετικές στιγμές. Όμως, σαν συλλογή δημιουργήθηκε σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο, πριν την καραντίνα, σε πρώτη φάση. Ακολούθησε ένα διάστημα όπου έγραφα, διόρθωνα, έφευγα, επανερχόμουν και ούτω καθεξής, ώσπου εκδόθηκε.
- Τι νοηματοδοτεί ο τίτλος «Πεδίο Ροής»; Πείτε μας δυο λόγια για αυτή τη δουλειά.
Βασικά αντανακλά το «Τα πάντα Ρει» του Ηράκλειτου, ένα από τα αγαπημένα μου αποφθέγματα. Επίσης, τη ρευστότητα των σχέσεων, της σεξουαλικότητας και του φύλου που αναγνωρίζουμε πλέον ότι αναπάντεχα συμβαίνει. Πιστεύω πως οι ακλόνητες βεβαιότητες είναι επικίνδυνες, ψυχολογικά, κοινωνικά, πολιτικά.
Μου άρεσε το γεγονός που ο τίτλος συνδυάζει μια αρχαία ελληνική σοφία με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Επίσης, που είναι ένας όρος της φυσικής, δηλαδή μιας αδιασάλευτης πραγματικότητας παρά τη ρέουσα υφή της. Αυτή η διττή ποιότητα, αυτή η υβριδική κατάσταση που εμπεριέχει τη διαφορετικότητα χωρίς να τη χαρακτηρίζει ως τέτοια μια που δεν υπάρχει μια και μοναδική «κανονικότητα» , είναι ένας μύθος. Δεν είμαστε πανομοιότυπα ανδρείκελα, διαφέρουμε από τη φύση μας, το κοινωνικό μας πλαίσιο, τις επιλογές μας, τον τρόπο σκέψης μας.
Τα πρόσωπα των διηγημάτων αν και «διαφορετικά» δεν απολογούνται, δεν είναι προς εξέταση, απόρριψη ή αποδοχή. Απλώς υπάρχουν σε όλες τις ανθρώπινες διαστάσεις.
- Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας κάποιο ή κάποια αποσπάσματα του βιβλίου σας;
Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το διήγημα «Τρίπτυχο»:
«Ζω στο εδώ και τώρα της ηδονικής συνύπαρξής μου μαζί της, διότι από πείρα ξέρω ότι όταν εστιάζεις στο μέλλον, αρνείσαι το παρόν. Δεν υπάρχεις, στην ουσία.
Παρόλα αυτά, μερικές απροειδοποίητες στιγμές όπως τώρα, με τρομάζει η στατιστική πιθανότητα να βρεθώ κι εγώ στη θέση του τρίτου κάποτε. Ή απλώς να με εγκαταλείψουν όπως εγκατέλειψα κι εγώ. Χωρίς εξήγηση.
Με τυραννάει η σκέψη του πόσο εύκολα εγκατέλειψε εκείνον.
Ίσως λοιπόν η λύση είναι να δεχτώ ότι είναι πολύ πιθανό να γίνει αυτό και σε μένα μια που τίποτε δεν είναι μόνιμο και ‘τα πάντα ρει’.
Ναι, αυτό με καθησυχάζει κάπως.
Η αποδοχή της νομοτέλειας.»
- Οι ήρωές σας στο «Πεδίο Ροής» είναι φανταστικοί, πραγματικοί ή ένα μείγμα;
Σίγουρα ένα μείγμα. Αντλώ υλικό στο Πεδίο Ροής από όνειρα, συνειρμική γραφή, ιστορίες που μου διηγήθηκαν και δικά μου βιώματα.
- Τι νιώθετε για τους χαρακτήρες του συγκεκριμένου έργου σας;
Νιώθω μια απορία, μια περιέργεια για το πώς λειτουργούν σε συνθήκες όπου δοκιμάζονται. Αυτό με κάνει να θέλω να εξερευνήσω τον ψυχισμό τους, να κατανοήσω τα κίνητρα και τις πράξεις τους, πέρα από αυτό που φαίνεται. Νιώθω μια συντροφικότητα μαζί τους.
-Διαβάζοντας το βιβλίο σας, το φανταζόμουνα δραματοποιημένο. Εσείς έχετε φανταστεί τις συγκεκριμένες ιστορίες να παρουσιάζονται με κάποιο τρόπο στο κοινό;
Πολύ ενδιαφέρον αυτό που είπατε. Με βάζετε σε σκέψεις 
- Γνωρίζετε το επόμενο συγγραφικό σας βήμα;
Τρέχουν διάφορες σκέψεις και ιδέες αυτή τη στιγμή αλλά δεν έχω ακόμη κατασταλάξει σε κάτι συγκεκριμένο.
- Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη αυτή.
Κι εγώ, να είστε καλά.
Βιογραφικό
Η Νίνα Ράπη είναι θεατρική συγγραφέας, διηγηματογράφος και δοκιμιογράφος. Στα θεατρικά της συγκαταλέγονται τα εξής: Είχε η Περσεφόνη το σύνδρομο της Στοκχόλμης; What reality?, Splinters, Angelstate, (Α)βεβαιότητες, Άγριες Νότες, Kiss the Shadow, Reasons to Hide, Edgewise, Lovers, Dreamhouse, Dance of Guns, Ithaka και το λιμπρέτο Raven Revisited. Έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, σλοβάκικα, πολωνικά, γερμανικά.
Τα θεατρικά της έχουν βραβευτεί ή διακριθεί και όλα έχουν ανεβεί ή παρουσιαστεί σε χώρους όπως: Origin theatre, Νέα Υόρκη (European Theatre Season), Southbank Centre (London Literature Festival), Soho theatre studio, ICA, Riverside studios, Gielgud theatre (West End Shorts/New Play Festival), Λονδίνο. Στην Ελλάδα: Εθνικό θέατρο, Θέατρο Τέχνης, Θέατρο Πειραιά (Φεστιβάλ Αναλογίων), Στέγη Ιδρύματος Ωνάση & Θέατρο Βογιατζή (λιμπρέτο), Θέατρο Εμπρός (Queer Festival), Θέατρο Τ. Επίσης στο Simpkins Lee Theatre (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) και στο BITS Festival (Πιράνι,Ινδία).
Η βραβευμένη πρώτη της ταινία μικρού μήκους Stay still so you don 't hurt προβλήθηκε σε διεθνή φεστιβάλ: Νέα Υόρκη, Τόκυο, Ρώμη, Όσλο, Πράγα, Παρίσι.
Η προηγούμενη συλλογή διηγημάτων της Κατάσταση Φούγκας κυκλοφόρησε το 2014 από τις Εκδόσεις Κέδρος. Δοκίμια για τα έργα της από πανεπιστημιακούς, και δικά της δοκίμια για τη γραφή, την αισθητική και τη σεξουαλικότητα εκδόθηκαν από: Cambridge University Press, Cambridge Scholars Publishing, Routledge, Mimesis, Εκδόσεις Σοκόλη κ.ά.
Δίδαξε Δημιουργική/Θεατρική Γραφή στα Πανεπιστήμια του Λονδίνου και του Greenwich. Διετέλεσε επίσης Ιδρύτρια και Αρχισυντάκτρια του πρωτοποριακού περιοδικού Brand Literary Magazine.
Περισσότερες πληροφορίες: ninarapi.com
Βρείτε τη συλλογή διηγημάτων της Νίνας Ράπη εδώ:
https://www.kapaekdotiki.gr
